Na oorlog komt honger

Na oorlog komt honger - Martin Haas

Onlangs kreeg ik het schilderij 'Na oorlog komt honger' van Martin Haas onder ogen. Hoe meer ik het op me in liet werken hoe meer het mij raakte. Oorlog is vernietigend. Het maakt alles kapot. En na afloop staan de mensen bij de puinhopen. Er is dan misschien wel vrede gesloten, maar zij staan met lege handen. Alles kwijt en niet wetend wat ze morgen moeten eten. 

De jongen op het schilderij strekt zich uit naar boven. De woorden van Psalm 121 komen in mij op. Een noodkreet vanuit de puinhopen: "Ik sla mijn ogen op naar de bergen, van waar komt mijn hulp?" (Psalm 121:1) En uit zijn houding blijkt, dat deze jongen ook het antwoord kent! "Mijn hulp komt van de HEER die hemel en aarde gemaakt heeft." (Psalm 121:2) Geestelijke rijkdom te midden van aardse armoede!

Ik moet ook denken aan de Israëlieten. God heeft voor hen gestreden en hen bevrijd uit Egypte. Weg uit de ellende in Egypte. Maar korte tijd later staan ze in de woestijn. "Daar in de woestijn begon het volk zich opnieuw te beklagen. ‘Had de HEER ons maar laten sterven in Egypte,’ zeiden ze tegen Mozes en Aäron. ‘Daar waren de vleespotten tenminste gevuld en hadden we volop brood te eten. U hebt ons alleen maar naar de woestijn gebracht om ons hier allemaal van honger te laten omkomen.’" (Exodus 16:2-3)

vertrouwen
Hoe anders dan de jongen op het schilderij! We zien hem niet klagen bij de leiders van zijn volk. Ook geen zelfmedelijden of doodswens. Nee, hij strekt zich uit naar God. 'Heer, hier sta ik met mijn lege pot. Ik heb niets meer! Maar Ik weet, dat U mijn pot kunt vullen!' Hoop, vertrouwen en verwachting kenmerken zijn houding. Te midden van de puinhopen is dit zijn zekerheid: "Wees over niets bezorgd, maar vraag God wat u nodig hebt en dank hem in al uw gebeden. Dan zal de vrede van God, die alle verstand te boven gaat, uw hart en gedachten in Christus Jezus bewaren." (Filippenzen 4:6-7) Wat een geloofsvertrouwen. Hij laat God zijn lege pot zien en hij weet, dat God hem zal vullen!

Hoe zit dat bij mij? Hoe is bijvoorbeeld mijn houding nu ik weet dat ik straks mijn baan verlies? Eerder zou ik echt in paniek zijn geraakt, net als de Israëlieten. Wat heeft het leven nog voor zin, wanneer je geen enkele uitweg meer ziet? Maar God heeft mij geleerd om te vertrouwen. Bij Hem vind ik rust. Maar tegelijk ervaar ik ook, dat satan telkens weer probeert om dat vertrouwen te breken. Mij influistert, dat ik zelf aan de slag moet! Net zoals hij dat deed bij de Israëlieten. God beloofde hen elke dag manna te geven. Maar satan zaaide twijfel: 'Misschien ligt het er morgen niet. Je kunt voor de zekerheid beter wat extra mee nemen.' En zo waren er velen, die God niet op Zijn Woord vertrouwden. Die toch aardse zekerheden probeerden in te bouwen in plaats van te staan op de zekerheid van Gods Woord. Een neiging die er diep in zit bij ons mensen als gevolg van de zondeval.

De jongen op het schilderij wijst me weer de juiste weg. Kijk omhoog! Verwacht het van God! Vertrouw op Zijn Woord! "Als u de geboden gehoorzaamt die ik u vandaag voorhoud, en de HEER, uw God, liefhebt en hem met hart en ziel dient, belooft de HEER: ‘Ik zal jullie akkers op de juiste tijd regen geven, in het najaar en in het voorjaar. Je zult je oogst binnenhalen, koren, wijn en olie, en ik zal groene weiden geven voor je vee. Je zult er leven in overvloed.’" (Deuteronomium 11:13-15)

keuze maken
Tegelijk geeft God er ook een waarschuwing bij. Hij weet hoe wij mensen in elkaar zitten. Hij kent onze neiging om ons geluk en ons vertrouwen elders te zoeken. Hij weet ook hoe kwetsbaar we dan zijn voor de influisteringen van satan. "Maar pas op: laat u er niet toe verleiden een dwaalspoor te volgen, voor andere goden neer te knielen en ze te vereren. Want dan roept u de woede van de HEER over u af en zal hij de hemel sluiten. Er zal geen regen meer vallen en de hele oogst zal mislukken, en spoedig zult u verdwenen zijn uit het goede land dat de HEER u zal geven." (Deuteronomium 11:16-17) En even later onderstreept God dit nogmaals: "Besef goed, vandaag stel ik u voor de keuze tussen zegen en vloek. Zegen, als u gehoorzaam bent aan de geboden van de HEER, uw God, zoals ik ze u vandaag voorhoud. Vloek, als u zijn geboden niet gehoorzaamt en afwijkt van de weg die ik u vandaag wijs en achter andere goden aan loopt die u eerst niet kende." (Deuteronomium 11:26-28)

God bevrijdde Zijn volk uit Egypte en daarmee uit de machten van het kwaad en de wereld van de vreemde goden. Maar satan laat het daar niet bij zitten! Hij zaait twijfel en paniek. Een patroon dat ik vaker in de Bijbel tegen kom, bijvoorbeeld bij Elia. God heeft op grootse wijze laten zien, dat alleen Hij de levende God is en niet Baäl. Elia laat vervolgens alle profeten van Baäl doden. Een grote overwinning op het kwaad! Maar satan laat het er niet bij zitten! Hij laat, via Izebel, het leven van Elia bedreigen. In paniek vlucht Elia de woestijn in en ziet het leven niet meer zitten. "En zelf trok hij één dagreis ver de woestijn in. Daar ging hij onder een bremstruik zitten, verlangend naar de dood, en zei: ‘Het is genoeg geweest, HEER. Neem mijn leven, want ik ben niet beter dan mijn voorouders.’" (1 Koningen 19:4) Een overwinning op het kwaad maakt kwetsbaar!

verzoeking
Ook Jezus zelf kreeg hier mee te maken. Hij werd gedoopt en zo werd vooruit gewezen naar de overwinning die Hij zou gaan behalen op het kwaad. Jezus moest in alles mens worden zoals wij. Dat betekent dat ook Hij de weg van verzoekingen moest gaan, net zoals we die zagen bij de Israëlieten en bij Elia. En daarom staat er: "Daarna werd Jezus door de Geest meegevoerd naar de woestijn om door de duivel op de proef gesteld te worden." (Matteüs 4:1) En juist als Jezus grote honger heeft, komt satan: "Als u de Zoon van God bent, beveel dan die stenen in broden te veranderen." "Als u de Zoon van God bent, spring dan naar beneden. Want er staat geschreven: “Zijn engelen zal hij opdracht geven om u op hun handen te dragen, zodat u uw voet niet zult stoten aan een steen.”’ "De duivel nam hem opnieuw mee, nu naar een zeer hoge berg. Hij toonde hem alle koninkrijken van de wereld in al hun pracht en zei: ‘Dit alles zal ik u geven als u voor mij neervalt en mij aanbidt.’" (Matteüs 4:3,6,8-9)

er staat geschreven
Geestelijke strijd gaat gepaard met verzoekingen. Satan zal koste wat kost terrein willen terughalen, wat hem wordt afgenomen. God de eerste plaats geven gaat niet zonder slag of stoot. Jezus ervaart dit aan den lijve, net als ieder mens. En Hij laat mij zien hoe ik daarmee om moet gaan. Hij zegt: "Er staat geschreven: “De mens leeft niet van brood alleen, maar van ieder woord dat klinkt uit de mond van God.”’ "Er staat ook geschreven: “Stel de Heer, uw God, niet op de proef.”’ "Ga weg, Satan! Want er staat geschreven: “Aanbid de Heer, uw God, vereer alleen hem.”’ (Matteüs 4:4,7,10) Jezus valt telkens terug op Gods Woord. Een wapen waar satan niet tegen bestand is. "Daarna liet de duivel hem met rust, en meteen kwamen er engelen om voor hem te zorgen." (Matteüs 6:11) 

Indrukwekkend wat hier staat! Het Woord van God houdt Jezus op de been, satan geeft het op en God stuurt engelen om voor Jezus te zorgen. Paulus heeft deze les van Jezus begrepen. Hij leert aan de mensen in Efeze: "Onze strijd is niet gericht tegen mensen maar tegen hemelse vorsten, de heersers en de machthebbers van de duisternis, tegen de kwade geesten in de hemelsferen. Neem daarom de wapens van God op om weerstand te kunnen bieden op de dag van het kwaad, om goed voorbereid stand te kunnen houden. Houd stand, met de waarheid als gordel om uw heupen, de gerechtigheid als harnas om uw borst, de inzet voor het evangelie van de vrede als sandalen aan uw voeten, en draag bovenal het geloof als schild waarmee u alle brandende pijlen van hem die het kwaad zelf is kunt doven. Draag als helm de verlossing en als zwaard de Geest, dat wil zeggen Gods woorden." (Efeziërs 6:12-17) 

honger
Om deze geestelijke wapenrusting te kunnen gebruiken, moet ik wel thuis zijn in de Bijbel. Hoe kan ik Gods Woord gebruiken, wanneer ik die niet ken? Hoe kan ik zeggen "er staat geschreven", wanneer ik niet weet wát er geschreven staat? Pas wanneer ik de wapens ken en me er in oefen ze te hanteren, kan ik ze ook inzetten wanneer het er op aan komt. Ik heb zelf meerdere malen mogen merken, dat de Geest mij op bepaalde moeilijke momenten aan bepaalde Bijbelteksten herinnerde. En ik heb gemerkt hoe krachtig het was om deze uit te spreken. het heeft mij meerdere keren op de been gehouden. Juist door deze ervaringen ontstond er meer honger naar Gods Woord. 

En zo heeft het schilderij ook een diepere betekenis. Ook na geestelijke strijd ontstaat honger. Honger naar meer van Gods Woord. Ook in geestelijke zin, mag ik telkens weer met mijn lege pan onder de arm omhoog kijken. 'God wilt U mijn pan vullen, met meer van Uw Woord en meer van Uw Geest?' En God zal mij verhoren, want er staat geschreven: "Vraag en er zal je gegeven worden, zoek en je zult vinden, klop en er zal voor je worden opengedaan. Want wie vraagt ontvangt, en wie zoekt vindt, en voor wie klopt zal worden opengedaan. Als jullie (dus), ook al zijn jullie slecht, je kinderen al goede gaven schenken, hoeveel te meer zal de Vader in de hemel dan niet de heilige Geest geven aan wie hem erom vragen." (Lucas 11:9-10,13) Wat een rijkdom!